Πώς τα Υγιεινά Φρούτα Μπορούν να Προκαλέσουν Ασυνήθιστες Αντιδράσεις. Πώς να Προστατευτείτε και να Ζήσετε Υγιεινά

Τα φρούτα δεν είναι αυτά που προάγουν την υγεία μας; 

Για τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη φρουκτόζη δεν ισχύει αυτό. Άτομα με δυσανεξία θα πρέπει να αποφεύγουν κάποια από τα φρούτα και τα λαχανικά και κυρίως τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα.

Στην δυσανεξία στην φρουκτόζη έχουμε την μη σωστή απορρόφηση της φρουκτόζης από το λεπτό έντερο. Η ποσότητα φρουκτόζης που μπορεί να απορροφηθεί από το λεπτό έντερο είναι συγκεκριμένη, διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από την διαθεσιμότητα κάποιων συγκεκριμένων πρωτεϊνών μεταφοράς και από άλλους παράγοντες. Η φρουκτόζη που δεν απορροφήθηκε από το λεπτό έντερο καταλήγει στο παχύ έντερο όπου διασπάται και παράγονται λιπαρά οξέα, αέρια και συνήθως έχουμε και τις γνωστές συνέπειες/παρενέργειες.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίστουν είναι μετεωρισμός, ναυτία, αλλαγή σύστασης των κοπράνων, κοιλιακοί πόνοι κ.α.

Πρέπει να διαχωρήσουμε στην σπάνια κληρονομική δυσανεξία σε φρουκτώζη που οφείλεται στην έλλειψη της αλδολάσης της φρουκτόζης-1,6-διφωσφορικής (συχνότητα εμφάνισης 1:25000 άτομα) όπου έχουμε την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων απο την βρεφική ηλικία και στην δυσανεξία ή δυσαπορρόφηση της φρουκτόζης απο το λεπτό έντερο με συνέπεια τον μεταβολισμό αυτής από βακτήρια του παχέους εντέρου με τις γνωστές συνέπειες (Gibson, 2007).

Έρευνες έχουν δείξει ότι η πρόσληψη 25 γρ φρουκτόζης μπορούν ένας υγιείς να μεταβολίσει χωρίς να εμφανίσει προβλήματα όπως φουσκώματα και διάρροιες κ.α. (Rao,2007). 

Παρατηρήθηκε ότι σε προσλήψεις φρουκτόζης 50 γρ, το 50% των ατόμων παρουσίασαν υδρογόνο 20 μL H2/L ή ppm στην αναπνοή τους. Και από αυτό το 50% απο τα άτομα που είχαν υψηλά επίπεδα υδρογόνου στην εκπνοή τους τα μισά πάλι άτομα παρουσίασαν κοιλιακά συμπτώματα (Truswell,1987).

Άρα μία πρόσληψη πάνω απο 25 γρ φρουκτόζης την ημέρα θα μπορούσε να προκαλέσει τα γνωστά συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω. 

Βλέπουμε σήμερα ότι η προσλαμβανόμενες ποσότητες σε φρουκτόζης ξεπερνούν κατά πολύ τα 25 γρ.

Προσλαμβάνουμε υψηλές ποσότητες επειδή οι βιομηχανίες τροφίμων χρησιμοποιούν όλο και περισσότερα συστατικά στα τρόφιμα που παρασκευάζουν π.χ. σιρόπι γλυκόζη-φρουκτόζη που περιέχουν φρουκτόζη. 

Οι  πίνακες του υπουργείου αγροτικής ανάπτυξης της Αμερικής δείχνουν αύξηση της πρόσληψης σε σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη (HFCS) κατά 1000 % μεταξύ των ετών 1970 και 1990 (Bray,2004).

Οπότε σήμερα που προσλαμβάνουμε υψηλές ποσότητες φρουκτόζης η πιθανότητα να εμφανιστούν συμπτώματα και σε άτομα που δεν έχουν δυσανεξία στη φρουκτόζη είναι υψηλές. 

Οι λόγοι για τους οποίους οι βιομηχανίες τροφίμων χρησιμοποιούν στα επεξεργασμένα τρόφιμα τους την φρουκτόζης είναι εξείς:

1.Δεν χορταίνουμε εύκολα, η φρουκτόζη δίνει ελάχιστα σήματα στον στο κέντρο κορεσμού του εγκεφάλου μας με συνέπεια να πεινάμε (Lowette, 2015)

2.Έχει χαμηλότερο κόστος απο την ζάχαρη (Lowette, 2015)

3. Πολύ απλά, η φρουκτόζη είναι σχεδόν δύο φορές πιο γλυκιά από τη γλυκόζη και πάνω από το μισό πιο γλυκιά από την ζάχαρη, οπότε πρέπει απλώς να χρησιμοποιήσω λιγότερη ποσότητα για να πετύχω την ίδια γλυκύτητα

Αντιμετώπιση της δυσανεξίας της φρουκτόζης

Η βασική μέθοδο αντιμετώπισης της δυσανεξίας της φρουκτόζης είναι οι αλλαγές στις διατροφικές μας συνήθειες. Η εφαρμογή της διατροφής χαμηλών FOODMAP είχε θετικά αποτελέσματα και μείωσε τα γαστρεντερολογικά συμπτώματα (Makharia,2022). 

Ακόμη η ταυτόχρονη πρόσληψη γλυκόζης βοηθάει στην απορρόφηση της φρουκτόζης και μειώνει τις κοιλιακές διαταραχές, σε μία αναλογία ένα προς ένα. Η μπανάνα πού έχει ίσες ποσότητες φρουκτόζης και γλυκόζης μπορεί με την κατανάλωση της να μην προκαλούνται συμπτώματα.

Η απορρόφηση της φρουκτόζης από το λεπτό έντερο ευνοείται από την παρουσία γλυκόζης και τον αμινοξέων (Raithel,2013). Ενώ η εντατική άσκηση και άλλες ουσίες όπως η μαννιτόλη, ξυλιτόλη επηρεάζουν και αυτές την απορρόφηση της φρουκτόζης. Ενώ η σορβιτόλη (E 420) χρησιμοποιεί την πρωτεΐνη μεταφοράς της φρουκτόζης (GLUT-5) στο έντερο και οπότε εμποδίζετε την απορρόφηση της φρουκτόζης στο λεπτό έντερο (Raithel,2013). 

Η σορβιτόλη χρησιμοποιείται από την βιομηχανία τροφίμων ως υποκατάστατο της ζάχαρης σε καραμέλες, τσίχλες, οδοντόπαστες κ.α. δρα ανταγωνιστικά της φρουκτόζης. Χρησιμοποιούν τις ίδιες πρωτεΐνης μεταφοράς του λεπτού εντέρου για να περάσουν στο αίμα. Οπότε καλό είναι άτομα με δυσανεξία στη φρουκτόζη να αποφεύγουν την σορβιτόλη η οποία καλύπτει την είδη περιορισμένη παρεχόμενη ποσότητα της πρωτεΐνης μεταφοράς από τον οργανισμό μας και μπορεί να οδηγήσει στα γνωστά συμπτώματα. Η Glut-5 πρωτεΐνη μεταφοράς παράγεται από τον οργανισμό μας σε συγκεκριμένη ποσότητα ανά ημέρα και αυτή η ποσότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την σορβιτόλη και οπότε να μην είναι διαθέσιμη για την φρουκτόζη που χρησιμοποιεί τις ιδιες πρωτεΐνες μεταφοράς.

Η φρουκτόζη δεν περιέχεται μόνο στα φρούτα, αλλά και σε ορισμένα λαχανικά, στο μέλι, στην ζάχαρη, το ιμβερτοποιημένο σάκχαρο (σιρόπι), το σιρόπι καλαμποκιού και ως υποκατάστατο ζάχαρης σε διάφορα είδη ζαχαροπλαστικής, αρτοσκευάσματα, έτοιμες σούπες και σε πολλά άλλα έτοιμα γεύματα.

Σε δυσανεξία σε φρουκτόζη θα πρέπει να αποφεύγουμε την πρόσληψη σορβιτόλης, είναι μία αλκοόλη-σάκχαρο που περιέχεται σε φρούτα. Χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο ζάχαρης λόγο χαμηλότερων θερμίδων, μέσω διατήρησης υγρασίας και ως έκδοχο σε φαρμακευτικά σκευάσματα. 

Οπότε οποίοι πάσχουν θα πρέπει να μελετάνε την την ετικέτα των τροφίμων καλά ώστε να αποφύγουν την πρόσληψη φρουκτόζης και σορβιτόλης.

Τρόφιμα και η περιεκτικότητα τους σε σορβιτόλη

Η φρουκτόζη στα τρόφιμα

Ακόμη με την μείωση των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων φρουκτόζης και σορβιτόλης μπορεί να μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που εμφανίζουν συμπτώματα της δυσανεξίας της φρουκτόζης. Ακόμη η διατροφή χαμηλή σε FOODMAP μπορεί να βοηθήσει. 

Ακόμη με την μείωση των προσλαμβανόμενων ποσοτήτων φρουκτόζης και σορβιτόλης μπορεί να μειωθεί ο αριθμός των ατόμων που εμφανίζουν συμπτώματα της δυσανεξίας της φρουκτόζης. Ακόμη η διατροφή χαμηλή σε FOODMAP μπορεί να βοηθήσει. 
Εγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή μέχρι σήμερα δεν υπάρχει, ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι η αλλαγή της διατροφή μας.

Η διάγνωση της δυσανεξίας

Μπορεί να γίνει με το τεστ παρουσίας υδρογόνου είτε διοξειδίου του άνθρακα στην αναπνοή μετά από την λήξη ενος διαλύματος 50ml φρουκτόζης από το στόμα. Όταν η εκπνεόμενες ποσότητες ξεπερνούν τα 20 ppm υδρογόνου στην αναπνοή τότε πιθανότατα να υπάρχει δυσανεξία ή οποία μπορεί να είναι ασυμπτωματική. Μετράμε ταυτόχρονα και το διοξείδιο του άνθρακα επειδή σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να μην μετρηθεί υδρογόνου στην εκπνοή επειδή αυτό να έχει μετατραπεί σε πεπτικό σε διοξειδιο του άνθρακα.

Ακόμη και ένα διατροφικό ημερολόγιο με ταυτόχρονη καταγραφή και των συμπτωμάτων μας μπορεί να δώσει πρώτες υποψίες για την ύπαρξη μιας δυσανεξίας η οποία θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από το προαναφερόμενο τεστ.

Οι συμβουλές που παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο αντιπροσωπεύουν κατευθύνσεις για εν γένει ενημερωτικούς σκοπούς και δεν πρέπει, υπό καμία συνθήκη, να αντικαταστήσουν την επαγγελματική γνώμη του ιατρού η διαιτολόγου σας. Πριν από την έναρξη ή τη χρήση οποιασδήποτε διατροφικής συνταγής, θεραπείας, συμπληρώματος διατροφής ή βοτάνου, συνιστάται να συμβουλευτείτε τον ιατρό σας. 

Bray GA, Nielsen SJ, Popkin BM. Consumption of high-fructose corn syrup in beverages may play a role in the epidemic of obesity. Am J Clin Nutr 2004 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916522038837?pes=vor 

Gibson, P.R.,et al., Review article: fructose malabsorption and the bigger picture. Aliment Pharmacol Ther, 2007

Makharia, G. Et Al. 2022. World Gastroenterology Organisation Global Guidelines Diet and the Gut. JOURNAL OF CLINICAL GASTROENTEROLOGY , vol.56, no.1

Truswell, A.S., J.M. Seach, and A.W. Thorburn, Incomplete absorption of pure fructose in healthy subjects and the facilitating effect of glucose. Am J Clin Nutr, 1988. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0002916523161909 

Rao, S.S., et al., Ability of the normal human small intestine to absorb fructose: evaluation by breath testing. Clin Gastroenterol Hepatol, 2007 

Raithel, M., et al., The malabsorption of commonly occurring mono and disaccharides:levels of investigation and differential diagnoses. Dtsch Arztebl Int, 2013 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3855820/  

K. Lowette, L. Roosen, J. Tack, P. Vanden Berghe. 2015. Effects of High-Fructose Diets on Central Appetite Signaling and Cognitive Function. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4429636/ 

J. Lee. 2015.Sorbitol, Rubus fruit, and misconception. United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service, Horticultural Crops Research Unit Worksite . https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0308814614009595 

Ryon W. Walker, Kelly A. Dumke Michael I. Goran. 2014. Fructose content in popular beverages made with and without high-fructose corn syrup. https://sciencedirect.com/science/article/pii/S0899900714001920

admin