Αυτό το κόκκινο φρούτο, λαμπερό και γοητευτικό, αποτελεί αντικείμενο επιθυμίας για πολλούς. Τα κράνμπερι, ανήκοντες στην οικογένεια Ericaceae όπως τα αγαπημένα μύρτιλα και είναι μικροί θάμνοι. Έχουν κόκκινα μικρά φρούτα τα οποία περιέχουν μικρούς σπόρους. Καλλιεργείται κυρίως στην Βόρεια Αμερική, Καναδά και στην Τουρκία (1)

Τα κράνμπερι τα συναντάμε σε όλα τα σούπερ μάρκετ είτε ώς χυμό, φρέσκο καρπό, μαρμελάδα, αποξηραμένα φρούτα κ.α. 

Στην Αμερική ο ιθαγενής πληθυσμός χρησιμοποιούσε τον καρπό κυρίως για τις θεραπευτικές του ιδιότητες του (2).

Διατροφική αξία του Κράνμπερι

Τα θρεπτικό περιεχόμενο των κράνμπερι είναι:

Νερό 87,3 γρ

Ενεργειακό περιεχόμενο 46 kcal

Πρωτεΐνη 0,46 γρ

Λιπαρά 0,13 γρ

Υδατάνθρακες 12 γρ

Φυτικές Ίνες 3,6 γρ

Σίδηρος 0,23 mg 

Μαγνήσιο 6 mg 

Φώσφορος 11 mg 

Ψευδάργυρος 0,09 mg 

Τα κράνμπερι περιέχουν 14 mg Βιταμίνης C ανά 100 γρ, καλύπτοντας περίπου το 17,5% της ημερήσιων αναγκών μας σε Βιταμίνης C (τιμές για άντρες 80 mg/ημερησίως και για γυναίκες 90 mg/ ημερησίως) (4). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Βιταμίνης C είναι θερμοευαίσθητη και ακόμη εύκολα οξειδώνεται.

Επιπλέον τα κράνμπερι είναι μία εξαιρετική πηγή φυτικών ινών, παρέχοντας 3,6 γρ ανα 100 γρ. Όπως ξέρουμε οι φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν στην καλή λειτουργία της πέψης και μπορούν να προάγουν την υγεία του πεπτικού συστήματος μας. 

Ακόμη θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τα κράνμπερι ως καλή πηγή για βιταμίνης Κ και μαγγάνιο.   

Οι κύριες θεραπευτικές ιδιότητες που ακούγονται για τα κράνμπερι οφείλονται κυρίως στις ενώσεις τον προανθοκυανιδινών (PACs) που περιέχονται και στα κρανμπερι. Οι ενώσεις αυτές τις χρησιμοποιούν τα φυτά ως αμυντικούς μηχανισμούς εναντια παθογόνους οργανισμούς και αρπακτικών.(5) 

Κάποια απο τα οφέλη των κρανμπερι για την υγεία μας

Προστασία από ουρολοιμώξεις

Τα ευρήματα των ερευνών είναι λίγο αντικρουόμενα, καθώς έχουμε μια ασαφή επιστημονική συναίνεση σχετικά με την επίδραση της κατανάλωσης των κρανμπερι σε λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης. 

Υπήρξαν πολλές αμφισβητήσεις σχετικά με τα οφέλη και την αντιμικροβιακή δράση του. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ασφάλειας των Τροφίμων (EFSA) απέρριψε κάποιες απο τις προσπάθειες κάποιων κατασκευαστών συμπληρωμάτων τροφίμων το 2006 και το 2010 να παροσβώσουν κάποιους απο τους ισχυρισμούς τους στα προϊόντα τους (γνωστά ως Health Claims)  όπως ότι διαθέτουν αντιμικροβιακές δράση κατά της ουρολοίμωξης (6,7,8). 

Η γαλλική υπηρεσία ασφάλειας τροφίμων είχε καθορίσει ότι μια ποσότητα 36 mg προανθοκυανιδινών (PACs) μπορεί να συμβάλει στην μείωση του μικροβιου E. Coli στο ουροποιητικό σύστημα (10,11, 12). 

Πριν μερικούς μήνες δημοσιεύτηκε μία εκτενής συστηματική ανασκόπηση της ομάδας Cochrane Collaboration, η οποία κατέληξε σε μια ενδιαφέρουσα διαπίστωση ότι η κατανάλωση χυμού κράνμπερι μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη της επανεμφάνισης ουρολοιμώξεων μέσω της προληπτικής λήξης χυμού. Στις περισσότερες έρευνες αυτης της μετα-ανάλυσης χρησιμοποιήθηκε καθημερινά χυμός σε ποσότητα 500 ml είτε χρησιμοποιήθηκαν κάψουλες που περιείχαν 36  mg προανθοκυανιδινών (PACs) (13).

Επίδραση στην στοματική υγιεινή μας

Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι προανθοκυανιδίνες αποτελούν ισχυρά αντιοξειδωτικά ενώσεις καθώς η λήψη τους είχε αποδειχθεί ότι είχε καλή αποτελεσματικότητα στο στρεπτόκοκκο της στοματικής κοιλότητας (16). Ωστόσο, πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι ο χυμός περιέχει υψηλά επίπεδα φρουκτόζης, δεξτρόζης και μία οξύτητα τα οποία να μην είναι ιδανική για την χρήση της στην στοματική υγιεινή. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την επίδρασή του στην πρόληψη της τερηδόνας και άλλων μικροοργανισμών (17).

Καρδιαγγειακά νοσήματα

Μια έρευνα διαπίστωσε ότι η καθημερινή κατανάλωση 100γρ φρέσκων κρανμπερρίες για ένα μήνα βελτίωσε την λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος και επηρέασαν την θετικά την συστολική πίεση (18). Εν τω μεταξύ, σε μία συστηματική ανασκόπηση διαπιστώθηκε μόνο ότι η κατανάλωση χυμού μπορεί να επηρεάσει θετικά την συστολική πίεση για άτομα πάνω από 50 και να επηρεάσει θετικά τα επίπεδα της HDL σε άτομα κάτω από 50 (19). Ενώ σε μία άλλη έρευνα παρατηρήθηκε θετική επίδραση μόνο στην LDL (20,22). ωστόσο οι δεδομένες ερευνητικές εργασίες δεν μπορούν πιστοποιήσουν την επίδραση της κατανάλωσης των κράνμπερις στο καρδιαγγειακό σύστημα θα χρειαστούν περισσότερες μελέτες για να εξακριβωθεί και να επιβεβαιωθεί αυτή η επίδραση.  

Προστασία κατά του καρκίνου

Υπάρχουν έρευνες που έχουν δείξει εργαστηριακά (In-vitro) ότι υπάρχει μιά επίδραση κατά της ανάπτυξης και της μείωσης καρκινικών κυττάρων. Ωστόσο, αυτά τα αποτελέσματα είναι δύσκολο να μεταφερθούν και να επιβεβαιωθούν για τον άνθρωπο (21,22). Μόνο μία έρευνα βρήκα του Student Vladimir (23) που έδειξε ότι η πρόσληψη 1,5 γρ σκόνης αποξηραμένων φρούτων κράνμπερις μείωσε το δείκτη PSA στο αίμα κατά 22,5 %. 

Ποιές είναι οι διατροφικές συστάσεις;

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η πρόσληψη των κράνμπερι που θα προτιμούσα και με βάσει τα παραπάνω είναι 100 γρ φρέσκων ή κατεψυγμένων φρούτων κρανμπερρίες είτε 500 ml φυσικού χυμού. Ως τελική επιλογή, θα χρησιμοποιούσα συμπληρώματα με τουλάχιστον 36 mg προανθοκυανιδινών (PACs). 

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υποτιμάω τα χημικά κατασκευασμένα συμπληρώματα που περιέχουν την ίδια ένωση είτε είναι κατασκευασμένη σε εργαστήριο ή είναι φυσικής προέλευσης στο καρπό, απλά  στα φυσικά προϊόντα μπορούμε να βρούμε και πολλές άλλες θρεπτικές ενώσεις.

 Κίνδυνοι 

Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε τανίνες, η υψηλές ποσότητες κατανάλωσης κράνμπερι μπορεί να μας προκαλέσει στομαχικές διαταραχές, επομένως συνίσταται να μην καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες του φρούτου.

Ακόμη τα κρανμπερι περιέχουν οξαλοξικό οξύ, το οποίο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο νεφρολιθίασης σε άτομα με προδιάθεση και τα οποία θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό πριν απο την κατανάλωση τους (14,15).    

Επιπλέον, λόγω της αντιπηκτικής δράσης τους θα πρέπει άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή επίσης να συμβουλευτούν τον γιατρό τους. 

1.https://de.wikipedia.org/wiki/Gro%C3%9Ffr%C3%BCchtige_Moosbeere

2. https://en.wikipedia.org/wiki/Cranberry 

3. https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/171722/nutrients 

4. Dietary Reference Values for vitamin C | EFSA (europa.eu)

5. https://en.wikipedia.org/wiki/Proanthocyanidin 

6. Cranberry: Sind Produkte zur Vorbeugung von Blasenentzündungen geeignet? https://www.klartext-nahrungsergaenzung.de/wissen/lebensmittel/nahrungsergaenzungsmittel/cranberry-sind-produkte-zur-vorbeugung-von-blasenentzuendungen-geeignet-8143

7.Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to proanthocyanidins from cranberry (Vaccinium macrocarpon Aiton) fruit and defence against bacterial pathogens in the lower urinary tract (ID 1841, 2153, 2770, 3328), “powerful protectors of our gums” (ID 1365), and “heart health” (ID 2499) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006.  https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/2215

8. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 957/2010 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 22ας Οκτωβρίου 2010 σχετικά με την έγκριση και την απόρριψη ορισμένων ισχυρισμών υγείας που διατυπώνονται για τα τρόφιμα και αναφέρονται στη μείωση του κινδύνου εκδήλωσης μιας ασθένειας και στην ανάπτυξη και την υγεία των παιδιών https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2010:279:0013:0017:DE:PDF 

9.Scientific Opinion on the substantiation of a health claim related to CranMax® and reduction of the risk of urinary tract infection by inhibiting the adhesion of certain bacteria in the urinary tract pursuant to Article 14 of Regulation (EC) No 1924/2006   https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/3657 

10. (2003a) Avis de l’Agence française de sécurité sanitaire des aliments relatif à l’évaluation des justificatifs concernant l’allégation “contribue à diminuer la fixation de certaines bactéries E. coli sur les parois des voies urinaires” et sur l’emploi de la “cranberry/canneberge” ou “Vaccinium macrocarpon” dans des jus concentrés, des compléments alimentaires et un cocktail/nectar de jus [Opinion of the French Food Safety Agency on the assessment of evidence concerning the claim “Helps to reduce the adherence of certain E. coli bacteria to the urinary tract walls” and on the use of cranberry or Vaccinium macrocarpon in juice concentrates, dietary supplements and a juice cocktail]. Request no. 2003-SA-0352.

11. (2006) Avis de l’Agence française de sécurité sanitaire des aliments relatif à l’évaluation des justificatifs concernant l’extension de l’allégation “contribue à diminuer la fixation de certaines bactéries E. coli sur les parois des voies urinaires”, sur l’emploi de la “cranberrry/canneberge” ou “Vaccinium macrocarpon” dans la canneberge fraîche et la canneberge congelée, la purée de canneberge, les canneberges séchées/sucrées et les canneberges séchées/sucrées et aromatisées. [Opinion of the French Food Safety Agency on the assessment of evidence concerning the extension of the claim “helps to reduce the adherence of certain E. coli bacteria to the urinary tract walls” on the use of cranberry or Vaccinium macrocarpon in fresh and frozen cranberry, cranberry puree, dried/sweetened cranberries and dried/sweetened flavoured cranberries. Request no. 2006-SA-0256

12. OPINION of the French Agency for Food, Environmental and Occupational

Health & Safety on the assessment of the potential effects of cranberry on community-acquired urinary tract infections https://www.anses.fr/en/system/files/NUT2010sa0214EN.pdf 

13. 

Williams, Gabrielle; Stothart, Christopher I.; Hahn, Deirdre; Stephens, Jacqueline H.; Craig, Jonathan C.; Hodson, Elisabeth M. (10 November 2023). “Cranberries for preventing urinary tract infections”. The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2023 https://www.researchgate.net/publication/375557192_Cranberries_for_preventing_urinary_tract_infections 

14. Dietary supplementation with cranberry concentrate tablets may increase the risk of nephrolithiasis https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11164137/ 

15. Cranberry Purported Benefits, Side Effects & More https://www.mskcc.org/cancer-care/integrative-medicine/herbs/cranberry 

16. Comparative assessment of Cranberry and Chlorhexidine mouthwash on streptococcal colonization among dental students https://journals.lww.com/cocd/fulltext/2015/06010/comparative_assessment_of_cranberry_and.9.aspx 

17. Potential Oral Health Benefits of Cranberry. https://www.researchgate.net/publication/23134211_Potential_Oral_Health_Benefits_of_Cranberry 

18. Daily consumption of cranberry improves endothelial function in healthy adults: a double blind randomized controlled trial. Daily consumption of cranberry improves endothelial function in healthy adults: a double blind randomized controlled trial – Food & Function (RSC Publishing) DOI:10.1039/D2FO00080F

19, The effects of cranberry on cardiovascular metabolic risk factors: A systematic review and meta-analysis. The effects of cranberry on cardiovascular metabolic risk factors: A systematic review and meta-analysis – ScienceDirect 

20. Chronic Consumption of Cranberries (Vaccinium macrocarpon) for 12 Weeks Improves Episodic Memory and Regional Brain Perfusion in Healthy Older Adults: A Randomised, Placebo-Controlled, Parallel-Groups Feasibility Study. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2022.849902/full 

21. Cranberries and Cancer: An Update of Preclinical Studies Evaluating the Cancer Inhibitory Potential of Cranberry and Cranberry Derived Constituents. Antioxidants | Free Full-Text | Cranberries and Cancer: An Update of Preclinical Studies Evaluating the Cancer Inhibitory Potential of Cranberry and Cranberry Derived Constituents (mdpi.com) 

22. American cranberries and health benefits – an evolving story of 25 years

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/jsfa.8882

23. Cranberry intervention in patients with prostate cancer prior to radical prostatectomy. Clinical, pathological and laboratory findings https://www.researchgate.net/publication/309877875_Cranberry_intervention_in_patients_with_prostate_cancer_prior_to_radical_prostatectomy_Clinical_pathological_and_laboratory_findings 

Author

Write A Comment